×

جستجو

شهرهای مخروبه: جامعه‌شناسی تاریخی ویرانه‌ها| مارتین دیوکا

به ما یاد داده‌اند که به ویرانه‌ها به مثابۀ اشیای تاریخی فکر کنیم که مربوط به رویدادی فاجعه‌آمیز در گذشته است. در مقابل، مارتین دیوکا استدلال می‌کند که باید آنها را چون روندی ببینیم که طی زمانی طولانی روی می‌دهد. در این کتاب نویسنده با مطالعۀ تطبیقی گستردۀ ویرانه‌شدن روندی را پیش می‌کشد که در آن آثار تاریخی، محوطه‌های معماری و کانون‌های شهری طی زمان فروپاشیده و ویران می‌شود. نویسنده در این کتاب چهار موردپژوهشی، آتن کلاسیک، روم باستان متأخر، بغداد سده‌های میانه و مکزیکوسیتی سدۀ شانزدهم را در کنار هم می‌گذارد و نشان می‌دهد که ویران شدن نوعی فرایند پیچیدۀ اجتماعی است که به تحول نظارتِ حکومت‌ها بسیار بیشتر از نتیجۀ رویدادهای آنی یا طبیعی بستگی دارد.

 دیوکا نشان می‌دهد که مناقشۀ میان طبقات اجتماعی همچون عاملیت دگرگونی زوال شهرها عمل می‌کند. با تفسیر ویرانه‌ها چون فرایند به جای تفسیر آنها به منزلۀ نتیجه، نشان می‌دهد که شهرها چطور به روش‌های مختلف در زمان‌ها و مکان‌های مختلف سقوط می‌کنند. اگرچه منابع مکتوب مدت‌ها منبع دست‌اول تصور دوبارۀ محوطه‌های ویران در صورتِ اصیل و باشکوهشان بوده است، با رجوع به خود ویرانه‌ها و مجموعه رویدادهایی که آنها را پدید آورد نیز دربارۀ تحولات جامعه‌شناختی طی زمان و در تمدن‌های مختلف چیزهای زیادی می‌آموزیم.

بنا بر این، با تکیه بر ادبیات، متون حقوقی، شواهد برآمده از کتیبه‌ها و به خصوص در مورد تنوچتیتلان (مرکزِ تمدن آزتک)، روایت‌هایی که در بناهای یادمانی و نقاشی‌ها متجسم شده، در این کتاب مطالعه‌ای همه‌جانبه و باظرافت عرضه می‌شود که در حوزۀ تاریخ‌نگاشت اهمیت بسیاری خواهد داشت. همۀ موادی که درکتاب آمده به تاریخ خود ویرانه‌ها به منزلۀ بناهای زوال‌یافته نیز مربوط است. کتاب تجربه‌ای میان‌رشته‌ای است که نویسنده در آن تاریخ، باستان‌شناسی، جامعه‌شناسی و هنر را در کنار هم آورده است و شاید نخستین برداشت عمیق را دربارۀ ویرانی‌های پیش از رنسانس عرضه کند.

Broken Cities: A Historical Sociology of Ruins

Martin Devecka

Johns Hopkins University Press, 2020

 اطلاعات بیشتر و ملاحظۀ فهرست مطالب کتاب:

https://jhupbooks.press.jhu.edu/title/broken-cities

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
احیای «شهر اسلامی» در قرون ۲۰ و ۲۱ | میزگرد
«شهر اسلامی» به‌عنوان یک مفهوم و موضوع تاریخی مبهم از قرن نوزدهم در تخیل اروپایی ابداع شده است. با این حال، نقد شرق‌شناسی این انتظار را که تجدید حیات عقاید و سیاست‌های اسلامی آغازگر مرحله جدیدی از شهرسازی اسلامی باشد، به‌ویژه در حکومت‌های دین‌سالاری مسلمان مانند ایران و همچنین ترکیه و خلیج‌فارس، فرونشانده است.
پرتوی بر اهواز کهن از خلال متون ساسانی و اسلامی و حدسی در باب مکان رام‌اردشیر ساسانی
روح‌الله مجتهدزاده
دربارهٔ سرآغازهای شکل‌گیری شهر اهواز بسیار کم می‌دانیم. هرچند بنیان شهری در این ناحیه را تا روزگار عیلامیان تخمین می‌زنند، کهن‌ترین روایات تاریخی و شواهد باستان‌شناختی در باب این شهر از روزگار اشکانیان و ساسانیان فراتر نمی‌رود. آن‌گونه که از متون دورۀ ساسانی، چون شهرستان‌های ایرانشهر، و انبوه تاریخنامه‌های دورهٔ اسلامی برمی‌آید در این زمان شهری به نام هرمزاردشیر توسط اردشیر بابکان یا نوهٔ او هرمزاردشیران در این ناحیه بنا شد.
ورق‌هایی خوانده‌نشده از تاریخ اهواز معاصر؛ نخستین مسافرخانه‌های شهر به استناد روایات شفاهی (۱)
وحید آقایی
اهواز؛ شهری که هر زمان قصد روایت داستانی درباره آن هست، ناگزیرم در ابتدای متن دیباچه‌ای هر چند کوچک، در وصف آن بنویسم. کاری که...
فراخوان ارسال اسکیس، کروکی و ترسیمات دستی از صحنه‌های خیابانی و مواجهه‌های شهری برای شمارۀ جدید مجلۀ یادداشت‌های خیابانی
The fluid production and distribution of the image, enabled by the omnipresence of phone cameras, has transformed the lived condition of the street. The city and its subjects respond to this new level of self-surveillance with a consciousness of representation, where-in both image-maker and image-subject, achieve their highest-level of objective validation from the subjectivity of photography.

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر